تفاوت مودم و روتر چیست؟

در دنیای دیجیتال امروز، اینترنت به عنصری حیاتی در زندگی انسان تبدیل شده است. برای اتصال به اینترنت، به دستگاه‌هایی نیازمندیم که سیگنال‌های دریافتی را به داده‌های قابل فهم برای کامپیوتر و سایر دستگاه‌ها تبدیل کنند. مودم و روتر دو دستگاه مهم در این زمینه هستند، اما هر کدام وظایف خاص خود را دارند.

فرض کنید شما در یک آپارتمان زندگی می‌کنید؛ شما فقط یک کامپیوتر دارید و می‌خواهید از طریق خط تلفن به اینترنت متصل شوید. در این حالت به یک مودم ساده نیاز دارید. مودم سیگنال‌های آنالوگ را از خط تلفن دریافت می‌کند و آنها را به سیگنال‌های دیجیتال قابل فهم برای کامپیوتر شما تبدیل می‌کند. اما اگر چندین دستگاه مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت و گوشی‌های هوشمند دارید و می‌خواهید از طریق مودم به اینترنت متصل شوید، در این حالت به یک روتر نیاز دارید. مودم اینترنت را به روتر می‌دهد و روتر آن را بین تمام دستگاه‌های شما به اشتراک می‌گذارد.

این قابلیت در مورد فضاهای بزرگتر مانند شرکت‌ها و فضاهای اداری نیز صادق است؛ اگر از مودم استفاده کنید، شرکت شما از طریق خط تلفن یا کابل کواکسیال به اینترنت متصل می‌شود. در این حالت به یک مودم قدرتمند نیاز دارید که بتواند حجم زیادی از داده را برای تمام کارمندان شرکت مدیریت کند. اگر اما فضای کاری شما دارای شبکه کامپیوتری داخلی است و می‌خواهد اینترنت را بین تمام کامپیوترها، پرینترها و سایر دستگاه‌های شبکه به اشتراک بگذارد، در این حالت به یک روتر پیشرفته با قابلیت‌های امنیتی بالا نیاز دارید.

مودم چیست؟

برای اتصال به این دنیای بی حد و مرز، به دستگاهی نیازمندیم که سیگنال‌های دریافتی را به داده‌های قابل فهم برای کامپیوتر و سایر دستگاه‌ها تبدیل کند. اینجاست که مودم وارد میدان می‌شود.

مودم مخفف عبارت "Modulator Demodulator" است و به دستگاهی اطلاق می‌شود که سیگنال‌های آنالوگ را به دیجیتال و بالعکس تبدیل می‌کند. 

انواع مودم

وظیفه‌ی اصلی مودم، برقراری ارتباط بین دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت و گوشی‌های هوشمند با شبکه‌های اینترنتی مانند ADSL، VDSL، فیبر نوری و 4G/5G است که هرکدام را به صورت جداگانه به شما توضیح خواهیم داد.

مودم ADSL

مودم ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) یکی از رایج‌ترین انواع مودم‌ها است که از طریق خطوط تلفن ثابت برای اتصال به اینترنت استفاده می‌کند. این نوع مودم برای مصارف خانگی و اداری که نیاز به سرعت و پهنای باند متوسط دارند، مناسب است.

در مودم ADSL، سیگنال‌های دیجیتال از طریق اینترنت به مودم ارسال می‌شوند. سپس این سیگنال‌های دیجیتال را به سیگنال‌های آنالوگ قابل فهم برای خطوط تلفن تبدیل می‌کند. سیگنال‌های آنالوگ از طریق خط تلفن ثابت به خانه یا محل کار شما ارسال می‌شوند.

مودم ADSL در محل شما، سیگنال‌های آنالوگ را به سیگنال‌های دیجیتال قابل فهم برای کامپیوتر و سایر دستگاه‌ها تبدیل می‌کند و در نهایت، دستگاه شما از طریق مودم به اینترنت متصل می‌شود.

با وجود قیمت مناسب، سهولت در نصب و دسترسی گسترده به مودم‌های ADSL، این مودم‌ها معایبی نیز به همراه دارند که می‌توان به مشکل عدم پاسخگویی مودم در مسافت‌های دور، سرعت محدود و البته ناپایداری آن اشاره کرد.

مودم VDSL

مودم‌های VDSL  (Very-high-speed digital subscriber line) سرعت بسیار بالاتری را در مقایسه با مودم‌های ADSL ارائه می‌دهند و برای فعالیت‌های پر‌سرعت مانند استریمینگ ویدئو، بازی‌های آنلاین و دانلود فایل‌های حجیم مناسب هستند. مودم‌های VDSL ثبات و پایداری بیشتر نسبت به مودم‌های ADSL دارند و احتمال افت سرعت و قطعی اتصال در آنها کمتر است. این مودم‌ها برای مصارف سنگین اینترنتی مانند فعالیت‌های تجاری، بازی‌های آنلاین و تماشای فیلم‌های آنلاین با کیفیت بالا مناسب هستند.

مودم فیبر نوری

مودم فیبر نوری از طریق کابل‌های فیبر نوری به اینترنت متصل می‌شود و بالاترین سرعت و پهنای باند را در میان انواع مودم‌ها ارائه می‌دهد. این نوع مودم برای مصارف خانگی، اداری و تجاری که نیاز به سرعت بسیار بالا برای فعالیت‌های سنگین مانند استریمینگ ویدئو با کیفیت 4K، بازی‌های آنلاین، دانلود و آپلود فایل‌های حجیم و استفاده از خدمات ابری دارند، مناسب است.

در مودم فیبر نوری، سیگنال‌های دیجیتال از طریق اینترنت به مرکز مخابرات ارسال می‌شوند. سپس در مرکز مخابرات، سیگنال‌های دیجیتال به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شوند. سیگنال‌های الکتریکی از طریق کابل‌های فیبر نوری به خانه یا محل کار شما ارسال می‌شوند. مودم فیبر نوری در محل شما، سیگنال‌های الکتریکی را به سیگنال‌های دیجیتال قابل فهم برای کامپیوتر و سایر دستگاه‌ها تبدیل می‌کند و در نهایت، دستگاه شما از طریق مودم به اینترنت متصل می‌شود.

مودم 4G/5G

مودم 4G/5G از طریق سیم‌کارت تلفن همراه به شبکه‌های 4G و 5G متصل می‌شود و اینترنت پرسرعت را در مکان‌هایی که دسترسی به خطوط ثابت وجود ندارد، ارائه می‌دهد. این نوع مودم برای مصارف خانگی، اداری و مسافرتی که نیاز به اتصال به اینترنت در مکان‌های مختلف دارند، مناسب است.

برای اتصال این مودم، سیگنال‌های دیجیتال از طریق اینترنت به ایستگاه‌های BTS (Base Transceiver Station) ارسال می‌شوند. در ایستگاه‌های BTS، سیگنال‌های دیجیتال به سیگنال‌های 4G یا 5G تبدیل می‌شوند. سپس سیگنال‌های 4G/5G از طریق دکل‌های مخابراتی به مودم شما ارسال می‌شوند و مودم 4G/5G سیگنال‌های 4G یا 5G را دریافت می‌کند.

در مرحله بعدی، مودم 4G/5G سیگنال‌های 4G یا 5G را به سیگنال‌های دیجیتال قابل فهم برای کامپیوتر و سایر دستگاه‌ها تبدیل می‌کند و در نهایت، دستگاه شما از طریق مودم به اینترنت متصل می‌شود.

روتر چیست؟

روتر دستگاهی است که بسته‌های داده را در یک شبکه کامپیوتری مسیریابی می‌کند. وظیفه‌ی اصلی روتر، هدایت ترافیک شبکه و ارسال بسته‌های داده به مقصد صحیح آن‌ها است. روترها می‌توانند شبکه‌های مختلف مانند شبکه‌های محلی (LAN)، شبکه‌های گسترده (WAN) و اینترنت را به هم متصل کنند.

روتر سیگنال‌های دریافتی از مودم را دریافت می‌کند. سپس بسته‌های داده را تجزیه و تحلیل می‌کند تا مقصد آنها را مشخص کند. روتر بهترین مسیر را برای ارسال بسته‌های داده به مقصد آنها انتخاب می‌کند و سیگنال‌ها را به دستگاه‌های دیگر در شبکه ارسال می‌کند.

روتر را در مکانی مرکزی در خانه یا محل کار خود قرار دهید تا پوشش‌دهی بهتر را داشته باشد.تمامی روترها دارای نرم‌افزار مخصوص هستند، نرم‌افزار روتر خود را به طور منظم به‌روزرسانی کنید تا از جدیدترین ویژگی‌ها و امنیت بهره‌مند شوید. 

بهتر است برای شبکه وای‌فای خود از رمز عبور قوی استفاده کنید تا از دسترسی افراد غیرمجاز جلوگیری کنید و هنگامی که از روتر استفاده نمی‌کنید، آن را خاموش کنید تا از مصرف برق جلوگیری شود.

انواع روتر

همانطور که گفتیم، روتر دستگاهی است که بسته‌های داده را بین شبکه‌های مختلف مسیریابی و هدایت می‌کند. به عبارت ساده‌تر، روتر وظیفه‌ی توزیع اینترنت دریافتی از مودم بین چندین دستگاه مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت و گوشی‌های هوشمند را بر عهده دارد. این شبکه محبوب، انواع مختلفی دارد که بد نیست نگاهی کوتاه به آن‌ها داشته باشیم.

روتر بی‌سیم (WiFi)

روتر بی‌سیم دستگاهی است که از طریق امواج رادیویی، اینترنت را به دستگاه‌های مجهز به Wi-Fi مانند لپ‌تاپ، تبلت و گوشی‌های هوشمند ارائه می‌دهد. این نوع روتر به شما امکان می‌دهد تا بدون نیاز به کابل، به اینترنت متصل شوید و در هر کجای خانه یا محل کار خود که هستید، به اینترنت دسترسی داشته باشید. روترهای بی‌سیم بسیار سبک و کوچک هستند و به راحتی قابل حمل و نقل هستند و می‌توانید در هر مکانی از آنها استفاده کنید.

استفاده از روترهای بی‌سیم بسیار آسان است و نیازی به دانش فنی خاصی نیست و با استفاده از آن‌ها می‌توانید در هر جای خانه یا محل کار خود که هستید به اینترنت دسترسی داشته باشید.
همچنین استفاده از روتر بی‌سیم به شما امکان می‌دهد تا از تعداد کابل‌های شبکه در خانه یا محل کار خود بکاهید و هزینه‌ها را کاهش دهید.

شبکه‌های Wi-Fi اما می‌توانند آسیب‌پذیر باشند و در صورت عدم استفاده از اقدامات امنیتی مناسب، ممکن است هکرها به آنها دسترسی پیدا کنند. پوشش‌دهی شبکه‌های Wi-Fi ممکن است در همه مناطق به طور یکسان نباشد و در برخی مناطق با افت سرعت یا قطعی اتصال مواجه شوید و در نهایت، ممکن است با دستگاه‌های الکترونیکی دیگر مانند مایکروویو و تلفن بی‌سیم تداخل داشته باشند.

روتر سیمی

روتر سیمی دستگاهی است که از طریق کابل‌های شبکه، اینترنت را به دستگاه‌هایی مانند کامپیوتر و پرینتر ارائه می‌دهد. این نوع روتر به شما امکان می‌دهد تا با استفاده از کابل‌های شبکه، به طور مستقیم به اینترنت متصل شوید و از سرعتی پایدار و بدون افت برخوردار باشید.

روترهای سیمی سرعت و پایداری بالاتری نسبت به روترهای بی‌سیم ارائه می‌دهند و برای فعالیت‌هایی مانند بازی‌های آنلاین، دانلود و آپلود فایل‌های حجیم مناسب هستند. در کل اما شبکه‌های سیمی امنیت بالاتری نسبت به شبکه‌های بی‌سیم دارند و احتمال هک شدن آنها کمتر است. و در نهایت شبکه‌های سیمی برخلاف شبکه‌های بی‌سیم در برابر تداخل الکتریکی مقاوم هستند و کیفیت اتصال را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند.

روتر خانگی

روتر خانگی دستگاهی است که اینترنت را از مودم دریافت می‌کند و آن را بین چندین دستگاه در خانه مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت، گوشی‌های هوشمند و کنسول‌های بازی به اشتراک می‌گذارد. روترهای خانگی در انواع مختلفی با قابلیت‌های گوناگون عرضه می‌شوند و شما می‌توانید با توجه به نیاز خود، روتر مناسب را انتخاب کنید.

سرعت روتر خانگی باید متناسب با نیاز شما باشد. اگر به دنبال سرعت بالا برای بازی‌های آنلاین، دانلود و آپلود فایل‌های حجیم هستید، به روتری با سرعت بالا نیاز دارید. اگر در خانه‌ای بزرگ زندگی می‌کنید، به روتری با قدرت پوشش‌دهی بالا نیاز دارید. همچنین با توجه به تعداد دستگاه‌هایی که به روتر شما وصل می‌شوند، باید روتر مورد نظرتان را انتخاب کنید. برخی از روترهای خانگی دارای قابلیت‌های اضافی مانند فایروال، کنترل‌های parental و پورت USB هستند.

روتر بی‌سیم دو بانده

روتر بی‌سیم دو بانده نوعی روتر است که از دو باند فرکانسی 2.4 گیگاهرتز و 5 گیگاهرتز برای ارائه Wi-Fi پرسرعت‌تر و پایدارتر استفاده می‌کند. باند فرکانسی 2.4 گیگاهرتز برد بیشتری دارد و می‌تواند به دستگاه‌های بیشتری نفوذ کند، اما سرعت پایین‌تری ارائه می‌دهد. باند فرکانسی 5 گیگاهرتز سرعت بالاتری دارد، اما برد کوتاه‌تری دارد.

روترهای بی‌سیم دو بانده می‌توانند سرعت Wi-Fi را به طور قابل توجهی افزایش دهند، به خصوص برای دستگاه‌هایی که به پهنای باند بالا مانند استریمینگ ویدئو، دانلود و آپلود فایل‌های حجیم و بازی‌های آنلاین نیاز دارند. باند فرکانسی 5 گیگاهرتز کمتر شلوغ است و در برابر تداخلات الکتریکی مانند اجاق‌های مایکروویو و تلفن‌های بی‌سیم مقاوم‌تر است، که می‌تواند به پایداری بیشتر اتصال Wi-Fi کمک کند. روترهای بی‌سیم دو بانده می‌توانند به دستگاه‌های بیشتری به طور همزمان متصل شوند، بدون اینکه سرعت یا پایداری اتصال تحت تأثیر قرار گیرد.

تفاوت مودم و روتر در چیست؟

مودم و روتر هر دو دستگاه‌های مهمی برای اتصال به اینترنت هستند، اما هر کدام وظایف خاص خود را دارند. مودم سیگنال‌های آنالوگ را به دیجیتال تبدیل می‌کند و به اینترنت متصل می‌شود، در حالی که روتر بسته‌های داده را بین شبکه‌های مختلف هدایت می‌کند و اینترنت را بین چندین دستگاه به اشتراک می‌گذارد. برای استفاده از اینترنت، به هر دو دستگاه مودم و روتر نیاز دارید.

بیایید با یک مثال ساده تفاوت مودم و روتر را توضیح دهیم؛ فرض کنید می‌خواهید با لپ‌تاپ خود به اینترنت وصل شوید. برای این کار به مودم و روتر نیاز دارید. مودم را به خط تلفن متصل می‌کنید و سیگنال‌های آنالوگ را به سیگنال‌های دیجیتال تبدیل می‌کند. سپس روتر را به مودم و لپ‌تاپ خود متصل می‌کنید و روتر اینترنت دریافتی از مودم را به لپ‌تاپ شما منتقل می‌کند.

در برخی موارد حتی مودم و روتر در یک دستگاه واحد به نام مودم-روتر ترکیب می‌شوند. دستگاه مودم-روتر که به آن روتر بی‌سیم (Wi-Fi) نیز گفته می‌شود، ترکیبی از مودم و روتر در یک دستگاه واحد است. این دستگاه وظایف هر دو دستگاه را به طور همزمان انجام می‌دهد و به شما امکان می‌دهد تا از طریق خط تلفن، کابل کواکسیال یا فیبر نوری به اینترنت متصل شده و آن را بین چندین دستگاه به اشتراک بگذارید. 

انتخاب مودم و روتر مناسب به نیاز شما بستگی دارد. اگر فقط یک کامپیوتر دارید و به دنبال اتصال ساده به اینترنت هستید، به یک مودم ساده نیاز دارید. اما اگر چندین دستگاه دارید و می‌خواهید از اینترنت پرسرعت و پایدار با قابلیت‌های امنیتی بالا استفاده کنید، به یک روتر پیشرفته نیاز دارید.

سوالات متداول در مورد مودم و روتر

1. مودم چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

مودم مخفف عبارت "Modulator Demodulator" است. وظیفه‌ی اصلی مودم تبدیل سیگنال‌های آنالوگ دریافتی از خط تلفن، کابل کواکسیال یا فیبر نوری به سیگنال‌های دیجیتال قابل فهم برای کامپیوتر است. 

2. روتر چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

روتر مخفف عبارت "Router" است. وظیفه‌ی اصلی روتر مسیریابی و هدایت بسته‌های داده بین شبکه‌های مختلف است. به عبارت ساده‌تر، روتر اینترنت دریافتی از مودم را بین چندین دستگاه مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت و گوشی‌های هوشمند توزیع می‌کند.

3. تفاوت بین مودم و روتر چیست؟

مودم سیگنال‌ها را بین دنیای آنالوگ و دیجیتال تبدیل می‌کند، در حالی که روتر بسته‌های داده را بین شبکه‌های مختلف مسیریابی می‌کند. مودم به خط تلفن، کابل کواکسیال یا فیبر نوری متصل می‌شود، در حالی که روتر به مودم و دستگاه‌های دیگر مانند کامپیوتر و لپ‌تاپ متصل می‌شود. مودم می‌تواند اینترنت را بین یک یا دو دستگاه به اشتراک بگذارد، در حالی که روتر می‌تواند اینترنت را بین چندین دستگاه به اشتراک بگذارد.

4. چه نوع مودم و روتری برای من مناسب است؟

انتخاب مودم و روتر مناسب به نیاز شما بستگی دارد. اگر فقط یک کامپیوتر دارید و به دنبال اتصال ساده به اینترنت هستید، به یک مودم ساده نیاز دارید. اما اگر چندین دستگاه دارید و می‌خواهید از اینترنت پرسرعت و پایدار با قابلیت‌های امنیتی بالا استفاده کنید، به یک روتر پیشرفته نیاز دارید.

5. چگونه می‌توانم مودم و روتر را تنظیم کنم؟

تنظیم مودم و روتر معمولاً آسان است و می‌توانید دستورالعمل‌های آن را در دفترچه راهنمای دستگاه پیدا کنید. همچنین می‌توانید از وب‌سایت شرکت سازنده مودم و روتر یا از خدمات پشتیبانی آنها کمک بگیرید.

6. چگونه می‌توانم سرعت اتصال به اینترنت خود را افزایش دهم؟

برای افزایش سرعت اتصال به اینترنت خود می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• مودم و روتر خود را در مکانی مناسب قرار دهید.
• از کابل‌های شبکه برای اتصال دستگاه‌های خود به روتر استفاده کنید.
• از یک برنامه ضد ویروس و ضد بدافزار استفاده کنید.
• نرم‌افزار مودم و روتر خود را به روز نگه دارید.
• با شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی خود تماس بگیرید و در مورد ارتقای سرعت خود صحبت کنید.

7. چگونه می‌توانم امنیت شبکه Wi-Fi خود را ارتقا دهم؟

برای ارتقای امنیت شبکه Wi-Fi خود می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• از یک رمز عبور قوی برای شبکه Wi-Fi خود استفاده کنید.
• رمز عبور خود را به طور مرتب تغییر دهید.
• شبکه Wi-Fi خود را با رمزگذاری WPA2 یا WPA3 ایمن کنید.
• به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار مودم و روتر خود را نصب کنید.
• از فایروال و نرم‌افزار ضد ویروس استفاده کنید.
• از شبکه‌های Wi-Fi عمومی با احتیاط استفاده کنید.