کدام چت‌بات بیشترین حریم خصوصی هوش مصنوعی را حفظ می‌کند؟ مقایسه‌ای جامع

امروزه چت‌بات‌های هوش مصنوعی در زندگی روزمره کاربران جا باز کرده‌اند. بسیاری از افراد، از دانشجویان گرفته تا کارمندان، مدیران و صاحبان کسب‌وکارها، روزانه برای انجام کارهای مختلف از این ابزارها استفاده می‌کنند. ممکن است شما از یک چت‌بات بخواهید متن سخنرانی‌تان را اصلاح کند، یا بخشی از یک قرارداد کاری، برنامه سفر، مکاتبات اداری، اسناد دانشگاهی یا حتی مسائل خانوادگی و احساسات شخصی‌تان را با آن مطرح کنید. به همین دلیل سؤالی بسیار مهم مطرح می‌شود: اطلاعاتی که با چت‌بات به اشتراک می‌گذاریم چه سرنوشتی پیدا می‌کنند و کدام سرویس بیشترین احترام را برای حریم خصوصی کاربران قائل است؟

چرا چت‌بات‌ها داده‌های ما را می‌خواهند؟ منفعت کاربران یا کسب‌وکارها؟

شرکت‌ها معمولاً داده‌های کاربران را با اهداف مشخصی جمع‌آوری می‌کنند. یکی از مهم‌ترین دلایل، بهبود عملکرد مدل‌ها و سیستم‌های هوش مصنوعی است. هرچه کاربران بیشتر درباره یک موضوع جست‌وجو کنند یا سؤال بپرسند، مدل بهتر آموزش می‌بیند و پاسخ‌های دقیق‌تری ارائه می‌دهد؛ برای مثال اگر هزاران نفر درباره یک بیماری خاص پرس‌وجو کنند، سیستم در آینده توانایی بیشتری در ارائه اطلاعات درست درباره آن خواهد داشت. دلیل مهم دیگر، ارائه تبلیغات هدفمند است. این موضوع به‌ویژه در سرویس‌هایی مانند Gemini که ارتباط مستقیم با گوگل و داده‌های تبلیغاتی دارد، اهمیت پیدا می‌کند؛ زیرا شناخت دقیق‌تر علاقه‌مندی‌های کاربران، نمایش تبلیغات مرتبط‌تر را ممکن می‌سازد. افزون بر این، تحلیل رفتار کاربران به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بفهمند مخاطبان چه نیازها و ترجیحاتی دارند و بتوانند خدمات جدید یا بهتری را به آن‌ها پیشنهاد دهند. در کنار همه این موارد، برخی داده‌ها برای رعایت قوانین ایمنی و جلوگیری از سوءاستفاده لازم هستند؛ مانند جلوگیری از تولید محتوای خشونت‌آمیز یا آسیب‌رسان. به همین دلیل می‌توان گفت داده‌ها برای هر دو طرف ارزشمندند؛ هم موجب بهبود تجربه کاربران می‌شوند و هم برای شرکت‌ها اهمیت اقتصادی و امنیتی دارند.

• بنابراین دلایل اصلی عبارتند از:

1️⃣ آموزش بهتر مدل‌ها
برای پاسخ‌های دقیق‌تر در آینده.

2️⃣ ارائه تبلیغات هدفمند
به‌خصوص در سرویس‌هایی مثل Gemini که با گوگل مرتبط است.

3️⃣ تحلیل رفتار کاربران
بفهمند شما چه چیزی را دوست دارید تا خدمات بیشتری پیشنهاد دهند.

4️⃣ رعایت قوانین ایمنی
مثال: جلوگیری از تولید محتوای خشونت‌آمیز.

مقایسه امنیت داده در چت‌بات‌ها: کدام سرویس بیشترین اطلاعات کاربران را جمع‌آوری می‌کند؟

برای بررسی دقیق‌تر، کارشناسان سیاست‌های حریم خصوصی پنج چت‌بات محبوب شامل ChatGPT، Copilot، Gemini، DeepSeekو  Qwen را تحلیل کرده‌اند. نتیجه بررسی نشان می‌دهد که تفاوت بین این سرویس‌ها بسیار بیشتر از چیزی است که کاربران تصور می‌کنند. برای مثال،Gemini که توسط گوگل ارائه شده، گستره وسیعی از داده‌ها را جمع‌آوری می‌کند؛ از تاریخچه جست‌وجو گرفته تا تصاویر، ایمیل‌ها، مخاطبان، موقعیت مکانی و حتی محتواهای شخصی موجود روی دستگاه. این سطح از دسترسی باعث نگرانی جدی متخصصان شده است، زیرا اطلاعات کاربر می‌تواند در کنار داده‌های دیگر سرویس‌های گوگل تحلیل و استفاده شود.

🤖 گوگل جمینای و حریم خصوصی

بیشترین سطح جمع‌آوری داده:

• عکس‌ها و فیلم‌های دستگاه
• مخاطبان و ایمیل‌ها
• سوابق جست‌وجو
• موقعیت دقیق
• پیام‌ها و فایل‌ها

📌 اگر Gmail، YouTubeیا Google Photos دارید، این داده‌ها ممکن است در کنار داده‌های Gemini تحلیل شود.

ChatGPTنیز مقدار قابل توجهی داده جمع‌آوری می‌کند. برای کاربران نسخه رایگان و شخصی، مکالمات به‌طور پیش‌فرض ذخیره می‌شود و ممکن است برای آموزش مدل مورداستفاده قرار گیرد. فقط کاربران سازمانی یا تجاری که اشتراک‌های حرفه‌ای با تنظیمات امنیتی دارند می‌توانند از این جمع‌آوری جلوگیری کنند. این موضوع برای کسانی که ناخواسته اسناد رسمی یا محرمانه را در ChatGPT وارد می‌کنند، خطری جدی به همراه دارد.

🤖 چت‌ جی‌پی‌تی و حریم خصوصی

• مکالمات شما ذخیره و برای آموزش مدل استفاده می‌شود
• اگر حساب «کاربری عادی» دارید، هیچ گزینه‌ای برای جلوگیری کامل نیست
• فقط در حساب‌های تجاری و سازمانی محدودیت داده اعمال می‌شود

 📌 افراد بسیاری ناخواسته اسناد تخصصی و کاری را در ChatGPT آپلود می‌کنند درحالی‌که این داده‌ها می‌توانند وارد آموزش مدل شوند.

DeepSeek و Qwen که هر دو شرکت‌های چینی هستند نیز نگرانی‌های خاص خود را دارند. قوانین داخلی چین ممکن است اجازه دسترسی گسترده نهادهای دولتی به داده‌ها را فراهم کند. همچنین درباره Qwen، کارشناسان به نکته‌ای عجیب اشاره کرده‌اند: در سیاست حریم خصوصی اشتباهات نگارشی وجود دارد و اطلاعات ارائه‌شده بسیار کوتاه و مبهم است. این مسئله اعتماد کاربران را نسبت به شفافیت اطلاعات زیر سؤال می‌برد.

در این میان، سرویس Copilot ساخت مایکروسافت عملکرد متفاوت و بسیار قابل‌تأملی داشته است. طبق بررسی‌ها، مایکروسافت داده‌ی کاربران Copilot را برای تبلیغات استفاده نمی‌کند و اطلاعات واردشده توسط کاربران نیز برای آموزش مدل‌های پایه‌ای مورداستفاده قرار نمی‌گیرد. همچنین Copilot از استانداردهای امنیتی معتبر در سطح جهانی تبعیت می‌کند و معماری آن به‌گونه‌ای طراحی شده که پردازش داده‌های سازمانی معمولاً در محیط داخلی Microsoft 365 انجام می‌شود، نه در یک فضای ابری مشترک با کاربران عمومی. به همین دلیل، این سرویس از نظر حفظ حریم خصوصی بهترین عملکرد را در میان گزینه‌های بررسی‌شده داشته است.

🟩 کوپایلت و حریم خصوصی:

بهترین عملکرد از نظر حریم خصوصی:

• داده کاربران برای تبلیغات استفاده نمی‌شود
• داده‌ها برای آموزش مدل‌های عمومی ارسال نمی‌شود
• امنیت سازمانی بسیار قوی
• دارای مجوزهای رسمی مانند HIPAA و FedRAMP

📌 اگر از آفیس یا ویندوز استفاده می‌کنید، Copilot روی داده‌های داخلی شما کار می‌کند، نه روی سرورها.

برای اینکه بتوانید با آگاهی کامل تصمیم بگیرید از کدام چت‌بات چه استفاده‌ای کنید، لازم است بدانید هر سرویس دقیقاً چه نوع اطلاعاتی جمع‌آوری می‌کند، چگونه از آن‌ها استفاده می‌کند و آیا ممکن است داده‌های شما با طرف‌های دیگر به اشتراک گذاشته شود یا خیر. همانطور که در بالا گفته شد سرویس‌های ChatGPT، Copilot، Gemini، DeepSeek و Qwen نشان می‌دهد بین میزان جمع‌آوری داده، نحوهٔ استفاده از اطلاعات کاربران و سطح امنیت آن‌ها تفاوت‌های مهمی وجود دارد که اغلب برای کاربران عادی آشکار نیست. این جدول به‌طور خلاصه اما دقیق، وضعیت امنیت و حریم خصوصی این چت‌بات‌ها را مقایسه می‌کند تا شما بتوانید مطابق با میزان حساسیت اطلاعات خود، انتخاب مناسب‌تری داشته باشید. 

راهکارهای واقعی برای حفظ حریم خصوصی چت‌بات‌های هوش مصنوعی

با وجود تمام این هشدارها، کاربران می‌توانند با رعایت چند نکته ساده، سطح امنیت و حریم خصوصی خود را بسیار افزایش دهند. مهم‌ترین نکته این است که هیچ‌گاه اطلاعات کاملاً محرمانه یا حساس را با این سرویس‌ها به اشتراک نگذارید. همچنین استفاده از نسخه‌ی مرورگر به‌جای اپلیکیشن ممکن است دسترسی‌های غیرضروری را محدود کند. اگر کسب‌وکار یا سازمانی دارید، بهتر است از چت‌بات‌هایی استفاده کنید که تنظیمات اختصاصی امنیتی دارند. و اگر حداکثر محافظت را می‌خواهید، نسخه‌های آفلاین مدل‌های زبانی — که روی کامپیوتر شخصی اجرا می‌شوند — بهترین انتخاب هستند، زیرا در این حالت هیچ داده‌ای از دستگاه شما خارج نمی‌شود.

در نهایت باید گفت، هیچ چت‌باتی در حال حاضر امنیت مطلق ارائه نمی‌دهد. فناوری هوش مصنوعی همچنان در حال تحول است و قوانین جهانی هنوز به‌طور کامل برای حفاظت از داده‌های کاربران آماده نشده‌اند. با این حال، بر اساس ارزیابی‌های موجود، Copilot مایکروسافت بهترین عملکرد را از نظر احترام به حریم خصوصی دارد و انتخابی مناسب برای کاربرانی است که امنیت داده برایشان اولویت دارد. Gemini و ChatGPT خدمات بسیار پیشرفته‌ای در اختیار کاربران می‌گذارند، اما باید آگاه بود که در این سرویس‌ها داده‌های بیشتری جمع‌آوری و تحلیل می‌شود. سرویس‌های چینی نیز به دلیل قوانین داخلی کشور و ابهام در سیاست‌های حریم خصوصی، نیازمند توجه و احتیاط بیشتر هستند.

انتخاب نهایی همیشه با خود کاربران است. راحتی و امکانات بیشتر گاهی هزینه‌ای پنهان دارد و این هزینه ممکن است امنیت داده‌ها و حریم خصوصی شما باشد. آگاهی از این مسئله اولین و مهم‌ترین گام در استفاده هوشمندانه از چت‌بات‌های هوش مصنوعی است.

شما کدام چت‌بات را امن‌تر می‌دانید؟ تجربه‌تان از حفظ حریم خصوصی را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید!