تاریخچه موبایل؛ شروع داستان گوشی موبایل از کجا رقم خورد؟

قدیمی‌ترین گوشی موبایلی که به‌خاطر می‌آورید چیست؟ اگر سن شما از 25 سال بیشتر باشد، قطعاً اولین گوشی‌های موبایلی که وارد ایران شدند را به یاد دارید. با وجود این‌که کمتر از سی سال از ظهور این دستگاه دوست‌داشتنی می‌گذرد، هیچکس نمی‌تواند دنیای امروز را بدون گوشی موبایل تصور کند. مثلاً انسان‌های بیست سال پیش هرگز باور نمی‌کردند که خرید گوشی موبایل جزئی از روند عادی زندگی افراد شود. 

داستان گوشی‌های موبایل از کجا شروع شد؟

بعد از گراهام بل عزیز که اولین تلفن دنیا را اختراع کرد، شروع داستان گوشی موبایل به سال 1908 میلادی باز می‌گردد. درست زمانی که یک اختراع جدید در آمریکا در شهر کنتاکی شکل گرفت؛ تلفن‌های بی سیم. اولین تلفن‌های همراه در دنیا واقعاً تلفن همراه نبودند. می‌توان گفت این گوشی‌های موبایل یک رادیو دوطرفه محسوب می‌شدند تا افرادی مانند رانندگان تاکسی، اورژانس و... بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. 

برخلاف تصور عموم، شرکت نوکیا اولین تولیدکننده تلفن‌های همراه نبود. در سال 1973 میلادی، شرکت موتورولا اولین شرکتی بود که اقدام به تولید گوشی موبایل به‌صورت انبوه کرد. این تلفن‌های همراه اولیه، به‌عنوان نسل صفر گوشی‌های موبایل یا همان 0G شناخته شدند. با گذشت زمان و پیشرفت سریع تکنولوژی، نسل جدید شاهد شبکه‌های 6G و بالاتر از آن نیز خواهد بود.

سال‌های تاریخی در دنیای گوشی‌های موبایل

به گوشی موبایلی که در دستتان دارید نگاه کنید؛ فکر می‌کنید این دستگاه کوچک و پیشرفته برای رسیدن به این مرحله چه روندی را طی کرده است؟ دستگاهی که شما را به‌راحتی از اتفاقات تمام دنیا آگاه می‌سازد مسیر پر پیچ‌وخمی را از سر گذرانده است. بیایید تا نگاهی به سال‌های طلایی این اختراع بزرگ بشریت داشته باشیم. 

سال 1926: شروع کار از همین‌جا رقم خورد؛ ارائه اولین خدمات گوشی موبایل. این خدمات به مسافران درجه یک در Deutsche Reichsbahn که بین دو کشور برلین و هامبورگ سفر می‌کردند، ارائه شد.

سال 1946: اولین تماس‌ها در این سال اتفاق افتادند. تماس‌هایی که با تلفن رادیویی ماشین‌ها در شیکاگو برقرار شد اما با یک ایراد بزرگ همراه بود؛ به دلیل برقراری تماس‌ها توسط امواج رادیویی، سرویس‌های ارتباطی به سرعت ظرفیتشان تکمیل می‌شد. 

سال 1969: گروه تلفن همراه نوردیک (NMT) تأسیس شد. این گروه شامل مهندسانی از سوئد، دانمارک، نروژ و فنلاند بود که قصد داشتند یک سیستم گوشی تلفن همراه بسازند تا بتوانند به صورت شخصی به آن دسترسی پیدا کنند (شروع ایده گوشی‌های موبایل یا فیچرفون‌های دکمه‌ای به این زمان می‌رسد).

سال 1973: در این سال طلایی، دکتر مارتین کوپر که مدیر کل بخش سیستم ارتباطات شرکت موتورولا بود، اولین تماس تاریخ را با تلفن همراه انجام داد. جالب است بدانید این تلفن همراه 1.1 کیلوگرم وزن داشت. در مقایسه با گوشی موبایل امروزی که وزن سنگین‌ترین آن‌ها به 300 گرم هم نمی‌رسد، بسیار سنگین بود (البته هر چیزی شروعی دارد و شروع هر چیز، لزوماً بهترین آن نیست).

سال 1982 تا سال 1987: طی این سال‌ها، مهندسان و مدیران یازده کشور اروپایی برای ایجاد سیستم تلفن همراه دیجیتال یا همان گوشی موبایل گردهم آمدند تا امکان وجود آن را از نظر فنی (و البته سیاسی!) بررسی کنند. این گروه یازده نفره، نظریه شرکت نوردیک را پذیرفت و برای ایجاد گوشی موبایل یک استاندارد بین‌المللی ایجاد شد. پس از آن در سال 1985 اولین تماس تلفنی عمومی در بریتانیا توسط ارنی وایز (یک کمدین مشهور آمریکایی) انجام شد. 

سال 1992: این سال شروع جدیدی برای گوشی‌های موبایل بود؛ اولین پیام کوتاه دنیا در بریتانیا ارسال شد. متن پیام از این قرار بود «کریسمس مبارک». در همین سال شرکت IBM از اولین گوشی لمسی جهان رونمایی کرد. این گوشی لمسی آی‌بی‌ام سیمون نام گرفت و انقلاب جدیدی را در گوشی‌های موبایل رقم زد.  

سال 1998: در این سال، اولین محتوایی که قابلیت اجرا روی گوشی موبایل را داشت فروخته شد و بیش از نیم میلیارد دلار درآمد کسب کرد. فکر می‌کنید این محتوا چه بود؟ موسیقی آشنای Crazy Frog که روی تمامی گوشی‌های موبایل قدیمی شنیده می‌شد.

سال 1999: ورود اولین لوازم جانبی هوشمند به بازار تکنولوژی! شاید تعجب کنید اگر بگوییم که شرکت سامسونگ قبل از تولید اولین گوشی سری s خود، اولین ساعت هوشمند در جهان را تولید کرد که قابلیت مکالمه تا 90 دقیقه را داشت. البته قبل از آن شرکت کاسیو ساعت‌های کامپیوتری را سال‌ها قبل اختراع کرده بود اما این ساعت حرف‌های جدیدی برای گفتن داشت. 

سال 2000: ورود با شکوه نوکیا در این سال اتفاق افتاد. گوشی موبایل نوکیا 3310 به قفسه فروشگاه‌های موبایل اضافه شد و فروش آن به 126 میلیون دستگاه رسید؛ رقمی که تا سال 2000 بی سابقه بود. پس از آن در سال 2002 نوکیا اولین گوشی دوربین‌دار خود را با نام نوکیا 6570 وارد بازار اروپا کرد. 

سال 2003: برند فسیل را می‌شناسید؟ این برند که هم اکنون به تولید ساعت‌های هوشمند مشغول است، در سال 2003 اولین ساعت هوشمند جهان که دارای صفحه لمسی بود را با نام wrist PDA Fossil وارد بازار کرد. این ساعت حتی قابلیت اتصال به کامپیوترهای شخصی را داشت. البته به دلیل ناآشنا بودن افراد با تکنولوژی لوازم جانبی هوشمند، این ساعت شهرت زیادی پیدا نکرد. 

سال 2006: اولین گوشی لمسی جهان با صفحه‌نمایش خازنی وارد بازار شد؛ ال‌جی KE850 که به ال‌جی پرادا (PRADA) نیز شهرت دارد. این گوشی با همکاری ال‌جی و پرادا، طراح مشهور ایتالیایی، ساخته شد و باوجود قیمت 777 دلاری، در هجده ماه اول 1 میلیون نسخه از این گوشی ال‌جی به فروش رسید. علاوه‌بر صفحه‌نمایش لمسی و رنگی، دوربین 2 مگاپیکسلی این گوشی ال‌جی پرادا مخاطبان زیادی را به خود جذب کرد (با دوربین های 108 مگاپیکسلی الان مقایسه کنید!). 

سال 2007: شرکت اپل فعالیت خود را رسماً آغاز کرد و گوشی موبایل آیفون به بازار عرضه شد. این گوشی یک خطر جدی برای نوکیا محسوب می‌شد اما مدیرعامل شرکت نوکیا با اطمینان خاطر این برند را رد کرد و ادعا داشت که این گوشی موبایل نمی‌تواند سهی در بازار تکنولوژی داشته باشد (دنیا همیشه روندی غیر منتظره دارد، این‌طور نیست؟).

سال 2008: اولین نمونه هدفون بی‌سیم در جهان متولد شد. در سال 2008، جیمی لاوین (Jimmy Iovine) و آندره یانگ (Andre Young) که به عنوان افسانه رپ از او یاد می‌شود، نسل اولیه هدفون‌های بی سیم را با نام Dr.Dre وارد بازار کردند. این هدفون بلوتوثی نسخه اولیه‌ای از محصولات بیتس بود. بنابراین اولین هندزفری بلوتوثی جهان ساخت اپل نیست؛ بلکه یک هنرمند موسیقی در ساخت آن نقش داشت. 

سال 2010: سامسونگ به میدان می‌آید. در سال 2010 شرکت سامسونگ اولین گوشی هوشمند خود را با نام گوشی سامسونگ گلکسی اس معرفی کرد. این برند مشهور کره‌ای، هنوز هم محبوب‌ترین برند اندرویدی در جهان است (جالب است بدانید شرکت سامسونگ در زمان تأسیس، به فروش ماهی و سبزیجات مشغول بود).

سال 2017: فعالیت جدید نوکیا از سر گرفته شد. نوکیا 3310 مجدداً وارد بازار شد اما این‌بار تفاوت‌های بیشتری داشت. مرورگر اولیه وب، صفحه‌نمایش رنگی و حتی یک دوربین که در زمان خود کیفیت خوبی داشت. عمر باتری فوق‌العاده طولانی، یکی از مشخصه‌های فراموش‌نشدنی گوشی نوکیا است که با وجود پیشرفت تکنولوژی، همچنان این گوشی موبایل از نظر نگهداری باتری در دنیا حرف اول را می‌زند (البته به مقاومت بالای بدنه هم معروف است و نوکیا 1100 یکبار جان شخصی را در برابر گلوله نجات داده است!). 

در همان سال، شرکت اپل پس از 10 سال، از گوشی آیفون X رونمایی کرد. این گوشی تمام‌صفحه اولین نسخه در گوشی‌های آیفون بود که دکمه فیزیکی Home نداشت.

سال 2019: در این سال، همزمان با راه‌اندازی شبکه 5G، اولین گوشی‌های موبایل نسل 5G نیز به بازار معرفی شدند. گوشی سامسونگ گلکسی S10، گوشی آیفون XR و گوشی شیائومی می نوت 10 جزو این نسل اولیه بودند. البته گوشی شیائومی می نوت 10 یک تفاوت بزرگ با سایر گوشی‌ها داشت؛ یک دوربین 108 مگاپیکسلی که برای اولین بار در گوشی‌های موبایل استفاده می‌شد. 

سال 2020: گوشی‌های تاشو دوباره به میدان برگشتند؛ این‌بار اما هوشمندتر از قبل. شرکت سامسونگ اولین سری گوشی‌های هوشمند تاشو را با نام گوشی‌های سری Z وارد بازار کرد.

سال 2023: تا سال 2023 تعداد زیادی از برندهای مطرح دنیا مانند سامسونگ، شیائومی، نوکیا و... اقدام به تولید گوشی‌های میان‌رده و اقتصادی کردند. هدف از این‌کار در دسترس بودن تمامی امکانات جذابی بود که در گوشی‌های پرچم‌دار وجود داشت. البته در کنار این گوشی‌های اقتصادی، سایر گوشی‌های پرچمدار نیز پیشرفت زیادی کردند. 

به‌نظر شما این پیشرفت تا کجا ادامه پیدا می‌کند؟ آیا زمانی می‌رسد که نسل جدید گوشی‌های هوشمند تنها یک تراشه کوچک روی عینک باشند که بتوان با آن به تمامی اطلاعات مورد نیاز دسترسی پیدا کرد؟ یا حتی یک شبکه سراسری باشند که از طریق سیستم عصبی انسان اطلاعات را منتقل کنند و دیگر نیازی به حمل همین گوشی‌های موبایل کوچک و پیشرفته نیز نداشته باشیم؟