بیومتریک به معنی زیست سنجی و روش های بیومتریک به نوع خاصی از روش های امنیتی گفته می شود که در این روش ها از ویژگی های قابل اندازه گیری بدن انسان یا هر موجود زنده دیگر ( خصوصیات فیزیکی و رفتاری ) برای کنترل دسترسی و برقراری امنیت استفاده می شود.

معرفی سیستم احراز هویت بیومتریک

احراز هویت بیومتریک، فرآیندی امنیتی است که مشخصات فرد را با مجموعه ای از داده های بیومتریک ذخیره شده، مقایسه می کند و در صورت تایید، اجازه دسترسی به سیستم ها، برنامه ها و داده ها را می دهد. در واقع، فناوری یا روش احراز هویت بیومتریک، فرآیند استفاده از داده های بیومتریک برای تایید هویت فرد است که طی این فرآیند، این داده ها با نمونه های از قبل ذخیره یا ثبت شده مقایسه می شوند.

امروزه با افزایش جرایم اینترنتی، کلاهبرداری و سرقت هویت، امنیت بیشتر از هر زمان برای کسب و کارها اهمیت دارد و در اولویت است و به کاربران و مشتریان برای احراز هویت کمک می کند. احراز هویت بیومتریک یکی از مطمئن ترین و معتبرترین روش ها برای حل مشکل یا معضل قدیمی امنیت داده های کاربران و مشتریان است که اکنون، دیگر این داده ها با روش متداول و قدیمی حفظ آنها با رمز عبور، امنیت چندانی ندارند.

در روش احراز هویت بیومتریک از ویژگی های مختلف فیزیکی و رفتاری انسان بسته به کاربرد در حوزه های گوناگون استفاده می شود، خصوصیات فیزیکی مانند اثر انگشت، صدا، چهره، عنبیه یا شبکیه چشم و ... و خصوصیات رفتاری مانند الگوی تایپ، حرکات فیزیکی از جمله نحوه راه رفتن و الگوی کاربری یا تعاملات آنلاین ( به طور مثال نحوه استفاده از صفحه لمسی، نحوه استفاده از دستگاه ها، چگونگی و زمان اجرای برنامه ها و ... ).

سیستم های بیومتریک و به تبع آن، روش احراز هویت بیومتریک، روشی بسیار مناسب برای دسترسی کاربران و مشتریان به داده های شخصی، برنامه ها و دستگاه ها محسوب می شود و دائما در حال تکامل و پیشرفت هستند. به عنوان مثال، سنسورها یا حسگرهای موجود در گوشی های هوشمند نه تنها می توانند اثر انگشت بیومتریک را تایید کنند بلکه تشخیص می دهند کاربر با چه سرعتی تایپ می کند، چه میزان فشار را به دکمه ها وارد می کند و کاربری او با چه نوع دستگاهی است. 

نحوه ذخیره داده ها و اطلاعات بیومتریک در دستگاه ها نیز در حال بهبود است و حسگرهای مدرن مانند

TouchID و Windows Hello گنجاندن الگوهای بیومتر کاربر را در محدوده محاسبات امن کامپیوتر، تضمین می کنند. 

با این حال، روش احراز هویت بیومتریک نیز مانند هر روش احراز هویت دیگر دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

مزایا

- سهولت استفاده

روش احراز هویت بیومتریک، داده ها را سریع تر و آسان تر از سایر روش های احراز هویت تایید می کند. به طور مثال، یک تلفن هوشمند اثرانگشت را در زمان کوتاه تری نسبت به پاسخ کاربر به سوال امنیتی تشخیص می دهد.

- امنیت بالا و منحصر به فرد

سرقت، تکثیر، هک شدن یا از دست دادن داده های بیومتریک در مقایسه با سایر روش های احراز هویت بسیار دشوارتر است. کاربران مجبور به ذخیره یا به خاطر سپردن رمزهای عبور ( گذرواژه ها ) و پین ها هستند، درحالیکه نیاز ندارند داده های بیومتریک را به خاطر بسپارند یا در جایی ذخیره کنند.

- قابلیت اطمینان بالا

فناوری بیومتریک با ویژگی های امنیتی فراموش نشدنی، قوی و غیر قابل انتقال، قابلیت اطمینان شناسایی کاربر را افزایش می دهد.

- مقیاس پذیری

فناوری بیومتریک بسیار مقیاس پذیر است و استفاده از آن در تمامی محیط ها با مقیاس های متنوع امکان پذیر است، حتی امکان استفاده شخصی از این فناوری وجود دارد.

معایب

- ضعف دقت 

در برخی موارد، سیستم های احراز هویت بیومتریک در طی فرآیند تشخیص ( احراز هویت ) دقت بالا برای تشخیص بی عیب و نقص را ندارند. به عنوان مثال ، مجموعه ای از اثر انگشت های مصنوعی قادر به فریب حسگرهای یا سنسورهای گوشی های هوشمند است.

- دشواری تغییر داده های بیومتریک ثبت شده

سیستم بیومتریک، به هیچ وجه سیستمی منعطف در تغییرات نمونه داده های ذخیره شده افراد نیست. تغییر رمز ورود حساب کاربری در روش متداول احراز هویت از طریق رمز عبور آسان است، اما تغییر نمونه داده های ثبت شده افراد و کاربران در سیستم بیومتریک کار دشواری است.  

- هزینه بالا

فناوری احراز هویت بیومتریک و دستگاه ها و تجهیزات آن، گران قیمت هستند. 


فناوری احراز هویت بیومتریک و استفاده از این فناوری در سال های اخیر با رشد و گسترش فزاینده ای در طیف وسیعی از زمینه ها و حوزه های متنوع در سراسر جهان نفوذ کرده است و تقریباً در تمامی صنایع کاربرد دارد.